حضرت زینب

حضرت زینب

مهمترین القاب حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> عقیلة بنی هاشم، عقیلة الطّالبین، عقیلة العرب، امّ المصائب و ... می باشد. (عقیله زن کریمه ای را گویند که در بین فامیل بسیار عزیز و در خاندان خود ارجمند باشد.)(1)

قدر و منزلت ایشان: در تاریخ آمده امام حسین <<علیه السّلام>> نسبت به خواهرش حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> بسیار احترام می گذاشت و هرگاه حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> به دیدن برادر می رفت، امام حسین <<علیه السّلام>> پیش پای او قیام می کرد و می ایستاد و او را در جای خود می نشاند و این عمل نشانة قدر و منزلت حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> نزد برادر است.(2)...

تولّد حضرت زینب <<علیهاالسّلام>>: ایشان در پنجم جمادی الاوّل سال ششم هجرت سال صلح حدیبیّه متولّد شدند. هنگامی که حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> تولّد یافت، مادرش زهرا <<علیهاالسّلام>> او را نزد پدرش امیرالمؤمنین <<علیه السّلام>> آورده و عرض کرد: نام این مولود را بگذار. حضرت علی <<علیه السّلام>> فرمودند: من بر پیغمبر <<صلّی الله علیه وآله>> سبقت نمی گیرم ..... حضرت زهرا <<علیهاالسّلام>> طفل تازه به دنیا آمده را نزد پدر بردند که نام او را بگذارد. جبرئیل نازل شده، سلام به رسول خدا <<صلّی الله علیه وآله>> رساند و گفت: نام این مولود را <<زینب>> بگذار و این نامی است که خدای تبارک و تعالی اختیار فرموده. آن گاه پیغمبر <<صلّی الله علیه وآله>> را از مصائبی که بر حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> وارد می شود آگاه نمود. رسول خدا <<صلّی الله علیه وآله>> گریان شده و فرمودند: <<هر کس بر زینب <<علیهاالسّلام>> گریه کند اجر و ثوابش مانند کسی است که بر برادرانش حسن و حسین گریه نموده باشد.>>

القاب ایشان: مهمترین القاب حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> عقیلة بنی هاشم، عقیلة الطّالبین، عقیلة العرب، امّ المصائب و ... می باشد. (عقیله زن کریمه ای را گویند که در بین فامیل بسیار عزیز و در خاندان خود ارجمند باشد.)(1)

قدر و منزلت ایشان: در تاریخ آمده امام حسین <<علیه السّلام>> نسبت به خواهرش حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> بسیار احترام می گذاشت و هرگاه حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> به دیدن برادر می رفت، امام حسین <<علیه السّلام>> پیش پای او قیام می کرد و می ایستاد و او را در جای خود می نشاند و این عمل نشانة قدر و منزلت حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> نزد برادر است.(2)

عفّت ایشان: یکی از علمای بزرگ اسلام از شخصی به نام یحیی نقل می کند که گفت: <<در همسایگی منزل امیرالمؤمنین <<علیه السّلام>> بودم و منزل من کنار منزلی بود که حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> در آنجا می نشست و حتّی یک دفعه کسی او را ندید و صدای او را هم نشنید و هرگاه می خواست به زیارت جدّ بزرگوارش برود، در دل شب می رفت ...(3)

مقام ایشان: در تاریخ آمده امام حسین <<علیه السّلام>> اسرار امامت را با او در میان می گذاشت.

زهد و تدبیر ایشان: خاتون آبادی می نویسد: حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> در بلاغت و زهد و تدبیر و شجاعت مانند مادرش بود .... همچنین نیشابوری در رسالة علویه می نویسد: زینب <<علیهاالسّلام>> دختر علی <<علیه السّلام>> در فصاحت و بلاغت و زهد و عبادت مانند پدر و مادرش بود.(4)

علم و کمال ایشان: حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> در مهد مدینة علم نبوی تربیت شده و در تمامی عمر در پیشگاه دو پیشوای بزرگ که بزرگان اهل بهشتند پرورش یافت و از چنان علم و دانشی برخوردار بود که حتّی دشمنان مانند یزید <<لعنت الله علیه>> نیز به فضیلت و علم و کمال او معترف بودند. امام سجّاد <<علیه السّلام>> دربارة ایشان فرمودند: <<انتِ بحمدالله عالـمة غیر معلّمة و فهمة غیر مفهّمة>>.

فصاحت و بلاغت و شجاعت ایشان: فصاحت علوی و بلاغت مرتضوی پس از او به دختر دلبندش حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> رسید و تمامی فصحاء عرب و بلغای مشهور معترفند که بعد از علی <<علیه السّلام>> فصیح ترین و بلیغ ترین افراد حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> بوده است.(5)

حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> چنان خطبه ای در بازار کوفه و شام خواندند که همة مردم گفتند: گوئی زبان امیرالمؤمنین <<علیه السّلام>> در دهان اوست و همگی ساکت شدند و نفس ها در سینه ها حبس شد و زنگهای شتران دیگر صدا نکرد .....

حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> در خطبة خود فرمودند: <<ای مردم کوفه! ای اهل غدر و مکر! بر ما گریه می کنید. آب چشم شما نایستد و ساکت نگردد .... آیا بر ما گریه و زاری می کنید؟!!! ای والله ـ بسیار بگریید و کم بخندید ـ عیب و عار ابدی را برای خود گذاردید و این ننگ را هرگز نمی توانید از خود دور کنید و به هیچ آبی نمی توانید بشوئید و چگونه توانید شست و با چه تلافی خواهید کرد کشتن جگر گوشة خاتم پیغمبران و سیّد جوانان اهل بهشت را ؟!!!!!........(6)

راوی می گوید: سوگند به خدا در حین خطبه، بغض گلوهای مردم را گرفته و پس از خطبه چنان اهل کوفه بلندبلند گریه می کردند که محاسن آنها از اشک چشمشان تر بود و انگشت حیرت به دندان گزیده بودند. پیرمردی در کنار من بود و محاسنش از اشکش تر شده بود و می گفت: <<پدر و مادرم فدای شما که پیر شما بهترین پیرها و جوانتان بهترین جوانها و زنان شما بهترین زنان و نسل شما بهترین نسل هاست که نه مغلوب می شوید و نه مقهور.>>(7)

حتّی دشمنان نیز او را می ستودند. بلاغت و شجاعت حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> چنان آشکار و ظاهر بود که مانند آفتاب مورد تصدیق تمامی ارباب کتب و مقاتل است.(8)

ایشان با اینکه در حالت اسیری بودند بارها و بارها یزید <<لعنت الله علیه>> را مخاطب ساخته و علناً و در حضور مردم ظلم های او را یادآوری نمودند و این شجاعت در احدی جز فرزندان امیرالمؤمنین حضرت علی <<علیه السّلام>> یافت نمی شود.

زهد و عبادت ایشان: چنانچه در تاریخ آمده با اینکه حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> صدمات زیادی دیده و مصیبات بسیاری کشیده بودند، ولی حتّی نمازهای نافلة ایشان ترک نمی شد. امام سجّاد نیز در ضمن روایتی ذکر کردند که حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> در بعضی از منازل نمازشان را نشسته می خواندند از شدّت گرسنگی و ضعف، زیرا ایشان سهم غذای خود را بین اطفال و کودکان تقسیم می کردند .....(9)

ثواب گریه بر ایشان: امام صادق <<علیه السّلام>> فرمودند: <<اگر کسی بر مصیبت عمّه ام زینب <<علیهاالسّلام>> که با برادر شریک بودند گریه کند و تشکیل مجالس ذکر ما بدهد یا بشنود و گریان شود اگر به قدر بال مگس چشمش در این مصیبت تر شود خداوند او را بیامرزد، این است ثواب و اجر گریه کنندگان بر مصیبت حضرت زینب <<علیهاالسّلام>>.(10)

صبــر ایشان: مواقعی که در کربلا بر حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> سخت گذشت:

1-یکی از مواقعی که به حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> بسیار سخت گذشت، زمان کشته شدن حضرت علی اکبر <<علیه السّلام>> بود و آن حضرت با صدای بلند گفت: <<یا حبیباه و ابن اخاه>> و چنان تند به سوی او می lsaquo;فت که به زمین افتاد. امام حسین <<علیه السّلام>> او را گرفت و بلند کرد و به خیمه برگرداند و فرمود: ای جوانان بنی هاشم! نعش برادرتان علی را به خیمه ببرید. حضرت زینب <<علیه السّلام>> در این هنگام از خیمه بیرون آمد و چشمش بر قد و قامت علی اکبر <<علیه السّلام>> افتاد، بسیار گریان و پریشان شد و فریاد می کرد: نوردیدة برادرم، علی اکبرم ... کاش من نابینا بودم و تو را بدین حال نمی دیدم که به خاک و خون آغشته باشی و صیحه ای زد و بیهوش شد ....(11)

2-یکی دیگر از موارد بیتابی حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> موقعی بود که مام حسین <<علیه السّلام>> به قتلگاه جوانان نگریست و نگاهی به خیام نمود و فرمود: <<هل من ذابٍ یذبُّ عن حرم رسول الله <<ص>> ؟!! ...... وقتی صدای استغاثة امام حسین <<علیه السّلام>> بلند شد، صدای واویلای زنان حرم نیز برخاست و حضرت عقب خیام آمدند و فرمودند: خواهرم زینب! طفل شیرخوار را بیاوریدتا با او وداع کنم و ... آنچه که می دانید به وقوع پیوست و حرمله <<لعنت الله علیه>> با تیر سه شعبه به گلوی نازنین او زد گوش تا گوش آن طفل را برید.

3-یکی دیگر از مواردی که به حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> سخت گذشت آن ساعتی بود که امام حسین <<علیه السّلام>> نگاهی به خیام حرم کرد و دید که جز حضرت سجّاد <<علیه السّلام>> که بیمار بودند دیگر مردی باقی نمانده و آنگاه با صدای بلند فرمود: یا زینب یا امّ کلثوم ..... و از پردة جگر صدا زد: <<علیکنّ منّی السّلام>> کنایه از اینکه ای زن و بچّة من خداحافظ من هم رفتم... و در این میان گریه و زاری بانوان و اطفال شدّت گرفت.

4-مهمترین جایی که بر حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> بسیار سخت گذشت زمانی بود که امام حسین <<علیه السّلام>> از اسب به زمین افتاد و صورت مبارک روی خاک نهاد. حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> درب خیمه ایستاده بود و این منظرة هولناک را می نگریست .... ناگاه با صدای بلند فرمود: مگر در میان شما یک نفر مسلمان نیست. هیچ کس جوابی نداد. حضرت زینب <<علیهاالسّلام>> به بالای تلّ زینبیّه رفت و مشاهده کرد که امام حسین <<علیه السّلام>> تنها و بی یاور در گودال قتله گاه به زمین افتاده و آن نفرین شدگان با نیزه و شمشیر و خنجر او را هدف قرار داده اند و کسانی که حربه ای ندارند با سنگ بر بدن عزیز زهرا <<علیهاالسّلام>> می زنند و همچنین آن حضرت مشاهده کرد که شمر ملعون بر روی سینة امام حسین <<علیه السّلام>> نشسته و سر از بدن او جدا می کند ................ و این صحنه ای است که هیچ چشم را تاب دیدن آن نیست .........(12)

<<اللهمّ العن اوّل ظالمٍ ظلم حقّ محمّدٍ و آل محمّد و آخر تابعٍ له علی ذلک الّلهمّ العن العصابة الّتی جاهدت الحسین و شایعت و بایعت و تابعت علی قتله، الّلهمّ العنهم جمیعاً>>

و السّلام علی من اتّبع الهدی

1- زینب کبری (س)، ص48.

2- زینب کبری (س)، ص52.

3- زینب کبری (س)، ص52.

4- زینب کبری (س)، ص58.

5- زینب کبری (س)، ص78.

6- زینب کبری (س)، ص79.

7- زینب کبری (س)، ص80.

8- زینب کبری (س)، ص88.

9- زینب کبری (س)، ص90.

10- زینب کبری (س)، ص104.

11- کشف الغمّه، ص186 {و} نور الابصار شبلنجی ص135.

12- زینب کبری (س) ، ص132